Şili İhracat Rehberi : Türk Firmaları için Pazar Fırsatları

1. Giriş

Latin Amerika’nın en istikrarlı ve dış ticarete en açık ekonomilerinden biri olan Şili, sahip olduğu serbest ticaret anlaşmaları ağı ve öngörülebilir iş ortamı ile bölgesinde ayrıcalıklı bir konuma sahiptir. Türkiye ile 2011 yılında yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması sayesinde, iki ülke arasındaki ticaret hacmi istikrarlı bir şekilde artmakta, Türk ihracatçıları için Şili stratejik bir pazar haline gelmektedir.

Madencilik ve tarım ürünleri ihracatı ile tanınan Şili, aynı zamanda otomotiv ve yedek parça ithalatında tamamen dışa bağımlı bir yapı sergilemektedir. Bu durum, Türkiye’nin güçlü olduğu sanayi ürünleri, otomotiv, kimya ve yapı malzemeleri sektörleri açısından önemli fırsatlar doğurmaktadır.

Bu raporda, Türkiye’nin ihracat ajansı BAZ Girişim olarak Şili ekonomisinin genel görünümünü, dış ticaret verilerini, sektörel fırsatları ve pazara girişte dikkat edilmesi gereken noktaları ele alacağız. Ayrıca, ülkenin gelişmekte olan e-ticaret ekosistemi ve serbest ticaret politikalarının ihracatçılarımıza sunduğu avantajları da inceleyeceğiz.

2. Şili Ekonomik ve Ticari Veriler

• Nüfus: 19,7 milyon (2024)
• GSYİH: 316 milyar USD (2023)
• Kişi Başına Milli Gelir: 15,900 USD
• Doing Business Endeksi: 59 (2020)
• World Competitiveness Index: 44 (2023)

Şili, Latin Amerika’nın en liberal ve dış ticarete en açık ekonomilerinden biri olarak öne çıkmaktadır. 26 Serbest Ticaret Anlaşması ile 64 ekonomiyle ticaret yapan ülke, Pasifik kıyısındaki stratejik konumuyla bölgesel tedarik zincirlerinde kritik bir rol oynamaktadır. Türkiye ile 2011 yılında yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması sayesinde sanayi ürünlerinde gümrük vergileri sıfırlanmış, bu da Türk ihracatçıları için önemli bir rekabet avantajı yaratmıştır.

Ülke ekonomisi, bakır başta olmak üzere madencilik sektörüne güçlü bir şekilde dayanmaktadır. Şili, dünyanın en büyük bakır üreticisi ve ihracatçısı konumunda olup, bu gelir kalemi kamu bütçesinde belirleyici rol oynamaktadır. Bununla birlikte, son yıllarda tarım ürünleri, gıda, şarap, otomotiv ve e-ticaret alanlarında da önemli çeşitlenme gözlemlenmektedir.

Siyasi açıdan istikrarlı, düşük kamu borcu ve güçlü finans sistemi ile öne çıkan Şili, Latin Amerika’da yatırımcı dostu iklimiyle farklılaşmaktadır. Fitch ve Moody’s gibi derecelendirme kuruluşları tarafından bölgenin en güvenilir kredi notlarına sahip ülkelerinden biri olarak değerlendirilmektedir.

Türkiye açısından Şili, otomotiv, yedek parça, makine ve kimya sektörlerinde fırsatlar barındırmaktadır. Özellikle otomotivde tamamen ithalata dayalı yapı, Türk sanayicileri için uzun vadeli pazar potansiyeli sunmaktadır.

3. Dış Ticaret Göstergeleri

Şili, Latin Amerika’nın en liberal ticaret politikalarına sahip ülkelerinden biri olup 26 Serbest Ticaret Anlaşması ile 64 ekonomiye erişim imkânı sunmaktadır. Ülkenin toplam ithalatı 2023 yılında yaklaşık 90 milyar USD seviyesinde gerçekleşmiştir. En çok ithalat yaptığı ülkeler arasında Çin, ABD, Brezilya, Japonya, Almanya, Hindistan, Güney Kore, Meksika ve Fransa yer almaktadır. Türkiye ise son yıllarda Şili’nin ticaretinde büyüyen bir paya sahip olup, özellikle otomotiv ve kimya sektörlerinde öne çıkmaktadır.

3.1. Şili’nin İthal Ettiği İlk 5 Kalem Ürün

• Binek Otomobiller: 1,6 milyar USD
• Dizel Kamyonlar ve Taşıtlar: 1,1 milyar USD
• Otobüs ve Minibüsler: 0,6 milyar USD
• Kara Taşıtları Parçaları ve Aksamları: 0,5 milyar USD
• Elektrikli Makineler ve Ekipmanlar: 0,4 milyar USD

3.2. Türkiye ile Ticaret Hacmi

Türkiye, Şili’ye özellikle otobüs ve minibüsler, dizel taşıtlar, kara taşıtları aksamları ve yağ-müstahzarlar ihraç etmektedir. 2023 yılı itibarıyla Türkiye-Şili ticaret hacmi yaklaşık 700 milyon USD seviyesindedir. Bu rakam, Türkiye’nin Latin Amerika bölgesinde artan etkinliğini göstermektedir.

Şili’den Türkiye’ye ithalat ise başlıca bakır ve türevleri ile bazı tarım ürünlerinden oluşmaktadır. STA kapsamında sanayi ürünlerinde gümrük vergilerinin sıfırlanması, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin daha da gelişmesine katkı sağlamaktadır.

4. Türkiye-Şili İkili Ticareti

4.1. Türkiye’nin Şili’ye İhracatı

Türkiye, Şili’ye yönelik ihracatında son yıllarda istikrarlı bir artış göstermektedir. İki ülke arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması sayesinde sanayi ürünlerinde gümrük vergilerinin kaldırılmış olması, Türk ihracatçıları için önemli bir rekabet avantajı yaratmıştır. Türkiye’nin Şili’ye başlıca ihracat kalemleri şunlardır:

• Otomotiv ve Taşıtlar: Otobüs ve minibüsler, dizel taşıtlar.
• Otomotiv Aksam ve Parçaları: Fren sistemleri, süspansiyon ekipmanları, yedek parçalar.
• Yağlar ve Müstahzarlar: Madeni yağlar ve kimyasal bazlı müstahzar ürünler.
• Kimyasal Ürünler: Boyalar ve çeşitli kimyasal hammaddeler.

Bu sektörler, Türkiye için Şili pazarında uzun vadeli büyüme potansiyeli taşımaktadır.

4.2. Türkiye’nin Şili’den İthalatı

“Şili’den ne ithal ediyoruz?” sorusuna yanıt olarak, Türkiye’nin Şili’den başlıca ithalat kalemleri aşağıdaki gibidir:

• Bakır ve Türevleri: Şili, dünyanın en büyük bakır üreticisi ve ihracatçısıdır. Türkiye’nin Şili’den ithalatında ilk sırayı bakır almaktadır.
• Tarım Ürünleri: Şarap, üzüm ve bazı meyve türleri.
• Ormancılık ve Kağıt Ürünleri: Odun, selüloz ve kağıt hammaddeleri.

Bu ürün grupları, Türkiye’nin Şili ile dış ticaret dengesinde belirleyici rol oynamaktadır.

5. Fuarlar

5.1. Motortec Chile 2025

• Tarih: 26–28 Haziran 2025
• Yer: Espacio Riesco, Santiago
• Organizatörler: IFEMA Madrid & Espacio Riesco
• Kapsam: Otomotiv satış sonrası pazarı; yedek parçalar, bileşenler, aksesuarlar, ekipmanlar ve hizmetler.
• Katılım: 12.000 m² sergi alanı, 15 ülkeden 150 katılımcı şirket.

5.2. Automechanika Buenos Aires – Şili İş Turu

• Tarih: 28 Mayıs 2025
• Yer: Santiago (Arjantin ile ortak organizasyon)
• Katılımcılar: CAREP (Şili Otomotiv Yedek Parça Odası) ve uluslararası dernekler.
• Amaç: Arjantin ve Şili’nin Latin Amerika’da otomotiv sektöründe iş birliğini geliştirmesi.

6. Yatırım Fırsatları

6.1. Otomotiv ve Yedek Parça

Şili’de otomotiv üretimi bulunmamaktadır. Pazar tamamen ithalata dayalıdır. Bu nedenle yedek parça ve satış sonrası hizmetler sektörü ön plana çıkmaktadır. Motortec Chile 2025 fuarı, otomotiv yedek parça sektörü, bileşenler, aksesuarlar, ekipmanlar ve hizmetler dahil olmak üzere satış sonrası pazara odaklanmaktadır.

6.2. E-Ticaret ve Dijital Çözümler

Şili, Latin Amerika’da e-ticaretin en hızlı geliştiği pazarlardan biridir. 2022’de B2C e-ticaret hacmi 10,5 milyar USD’ye ulaşmıştır. Kullanıcı sayısı 12,7 milyondur ve 2027’de 13,7 milyona ulaşması beklenmektedir. Başlıca pazar yerleri Mercado Libre, Yapo.cl ve Chileautos.cl’dir.

6.3. Madencilik ve Hammadde Tedariki

Şili, dünyanın en büyük bakır üreticisi ve ihracatçısıdır. Bakır ve türevleri, ülkenin dış ticaretinde başlıca ihracat kalemini oluşturmaktadır. Türkiye’nin Şili’den ithalatında da bakır önemli bir yer tutmaktadır.

7. Şili’de Şirket Kurma

7.1. Yasal Avantajlar

Şili, Latin Amerika’nın en açık ve yatırımcı dostu ekonomilerinden biridir. Ülke, 26 Serbest Ticaret Anlaşması ile 64 ekonomiye erişim sağlamaktadır. Şili’de şirket kurmak isteyen yabancılar için %100 yabancı mülkiyet hakkı mümkündür. Vergi kimlik numarası (RUT) almak, ulusal motorlu taşıt siciline kayıt yaptırmak ve gerekli menşe belgelerini sunmak şirket kuruluşunda temel gereklilikler arasındadır.

Vergi politikaları açısından Şili, uluslararası standartlara uyumlu bir yapıya sahiptir. İthalatta CIF değeri üzerinden %6 gümrük vergisi, ayrıca %19 KDV uygulanmaktadır. Türkiye ile yürürlükte olan Serbest Ticaret Anlaşması sayesinde sanayi ürünlerinde gümrük vergileri sıfırlanmıştır.

7.2. İş Ortaklıkları

Şili pazarına girişte yerel distribütör ve ithalatçılarla iş birliği kritik öneme sahiptir. Özellikle otomotiv ve yedek parça sektöründe ANAC (Ulusal Otomotiv Derneği), CAVEM (Ulusal Otomotiv Ticaret Odası) ve CAREP (Otomotiv Yedek Parça Odası) önde gelen kurumlardır.

Kamu alımları için ise ChileCompra (www.mercadopublico.cl) platformu merkezi bir rol oynamaktadır. Bu platform üzerinden bakanlıklar, belediyeler ve kamu kurumları düzenli ihale yayınlamaktadır.

7.3. Şili’de İş Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Gümrüklerdeki Beklentiler

• Belge Gereklilikleri: 1.000 USD (FOB) üzerindeki ithalatlarda ve 2.000 USD (FOB) üzerindeki ihracatlarda gümrük komisyoncusu ile çalışmak yasal zorunluluktur.
• Çıkış Belgeleri: İhracatta “Documento Único de Salida (DUS)” adlı gümrük beyannamesi ibraz edilmelidir.
• Menşe Sertifikası: Serbest Ticaret Anlaşmaları kapsamındaki tercihli tarifelerden yararlanmak için menşe sertifikası gereklidir.

2. İthalat Belgeleri

• Ticari Fatura, Konşimento, Paketleme Listesi ve İthalat Beyannamesi zorunludur.
• Ürüne Özel Sertifikalar: Otomotiv ürünlerinde emisyon uygunluk, homologasyon ve gürültü emisyon sertifikaları gerekebilir. Elektrikli araçlar için batarya güvenliği ve elektromanyetik uyumluluk belgeleri talep edilmektedir. Bu belgeler, Araç Kontrol ve Sertifikasyon Merkezi (3CV) tarafından işlenmektedir.

3. Standartlar ve Etiketleme

• Otomotiv Sektörü: Bureau Veritas Şili tarafından onaylanan IATF 16949 standardı geçerlidir. Ayrıca, 18.483 sayılı mevzuat CKD/SKD araçlar için entegrasyon gerekliliklerini belirlemektedir.
• Etiketleme: Lastikler, hava yastıkları gibi güvenlik bileşenleri teknik etiketleme gerekliliklerine tabidir. Tüketici koruma yasası (19.496) uyarınca, ürünlerin üretici veya ithalatçı bilgileri İspanyolca olarak belirtilmelidir.

4. Özel İzinler

• Tarım ürünleri için Tarım ve Orman Bakanlığı, tıbbi ekipman için Sağlık Bakanlığı, kablosuz ekipmanlar için Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kurumu ithal izinleri vermektedir.
• Ayrıca gıda, ilaç, kozmetik, tarım ilaçları ve gübre gibi ürünlerde ithalat için ön izin gereklidir

8. Sonuç

Şili, Türk ihracatçıları için Latin Amerika’da önemli fırsatlar sunan bir pazardır. Ülkenin otomotiv üretiminin olmaması, ithalata dayalı yapısı ve gelişen satış sonrası hizmetler sektörü, Türkiye açısından stratejik ihracat imkanları sağlamaktadır. Ayrıca 2022’de 10,5 milyar USD’ye ulaşan e-ticaret hacmi, Türk firmalarının dijital platformlar üzerinden tüketiciye erişiminde yeni fırsatlar yaratmaktadır.

Şili’nin dünyanın en büyük bakır üreticisi ve ihracatçısı olması, Türkiye’nin sanayisi için hammadde tedarikinde kritik öneme sahiptir. Türkiye-Şili Serbest Ticaret Anlaşması sayesinde sanayi ürünlerinde gümrük vergilerinin sıfırlanmış olması da ihracatçılarımıza güçlü bir rekabet avantajı sağlamaktadır.

BAZ Girişim olarak, Şili pazarında başarılı bir ticaret stratejisi oluşturmanız için gereken desteği sunuyoruz.

Siz de ücretsiz ihracat check-up hizmetimiz için tıklayın.