GS1, GTIN ve Barkod Standartları: İhracat Yapmak İsteyen Türk KOBİ’leri İçin En Kapsamlı Rehber (2025)

Türkiye’deki KOBİ’lerin en çok merak ettiği konulardan biri GS1 barkod sistemidir. İhracat artık yalnızca büyük şirketlerin değil; doğru altyapıyı kuran her Türk KOBİ’sinin ulaşabileceği bir iş modeli hâline geldi. Ancak uluslararası pazarlara açılmak, yalnızca ürün satmaktan çok daha fazlasını gerektirir. Ürünlerin doğru tanımlanması, izlenebilirliğin sağlanması, lojistik standartlarına uyum ve global perakendecilerin gereksinimlerini karşılamak kısacası ihracatın temel yapı taşlarını oluşturur.

Bu noktada GS1 barkod sistemleri, GTIN yapısı ve global tanımlama standartları, ihracat yolculuğuna başlayan her işletme için vazgeçilmezdir.

Aşağıdaki rehberde GS1’in ne olduğunu, ihracatta neden zorunlu hâle geldiğini, Yani GTIN/UPC farklarını, doğru barkod seçiminin işletmenize nasıl güç kattığını ve küresel tedarik zincirine nasıl entegre olacağınızı adım adım açıklıyoruz.

GS1 Nedir? İhracatta Neden Bu Kadar Kritik Bir Rol Oynar?

GS1, 100’den fazla ülkede faaliyet gösteren, dünyadaki en yaygın ürün tanımlama ve tedarik zinciri standardını oluşturan küresel bir organizasyondur. Yani GS1 Türkiye, TOBB çatısı altında bu sistemi ülkemizde yönetir.

İhracat için GS1 Neden Olmazsa Olmazdır?

Çünkü GS1 sistemleri:

• Ürünlerinizi global pazarlarda benzersiz şekilde tanımlar.
• Her ülkede geçerli standart bir barkod sistemi sunar.
• Gümrük, lojistik, depo ve perakende zincirlerinin ortak kullandığı dili oluşturur.
• İhracatta izlenebilirlik ve mevzuat uyumu sağlar.
• Küresel satın alma departmanlarının ürün doğrulaması yapabilmesine imkân tanır.

Dolayısıyla, ABD’deki bir zincir market de Almanya’daki bir lojistik merkezi de Japonya’daki bir e-ticaret sitesi de ürünlerinizi GS1 standartları ile okuyabilir.

Kısacası Türk KOBİ’lerinin tek bir barkod sistemiyle tüm dünyaya ürün satabilmesi anlamına gelir.

GTIN Nedir? Ürünlerinizin Uluslararası Kimlik Numarası

GTIN, “Global Trade Item Number” yani Küresel Ticari Ürün Numarası (KTÜN) anlamına gelir. Yani, bir ürünün dünyadaki tüm pazarlarda tanınmasını sağlar.

GTIN Neden İhracatta Bu Kadar Önemlidir?

Çünkü GTIN olmadan:

• Birçok ülkede perakende raflarına giremezsiniz.
• Zincir marketlere teklif veremezsiniz.
• Depo ve lojistik merkezlerinde kabul görmezsiniz.
• E-ihracat sitelerinde ürün doğrulaması yapamazsınız.
• Global dağıtım ağlarında ürün takibi yapamazsınız.

Kısacası GTIN, bir ürünün pasaportu gibidir. Yani, pasaport olmadan nasıl ülkeye giriş yapamıyorsanız, GTIN olmadan da dünyanın çoğu perakende kanalına ürün sokamazsınız.

GTIN ve Barkod (UPC/EAN) Arasındaki Fark

Bu konu KOBİ’ler tarafından sıkça karıştırılır.

• GTIN → Ürünün sayısal kimliği.
• UPC/EAN → GTIN’in barkod hâli (çizgiler).

GTIN barkodun içinde bulunur, kısacası barkod ise ürünün okunabilir hâlidir.

Hangi barkod hangi bölgede kullanılır?

• EAN-13 → Avrupa ve Asya’da yaygın
• UPC-A (GTIN-12) → Kuzey Amerika’da yaygın

GS1 sayesinde tüm barkod tipleri tek bir standarda bağlı çalışır.
Bu da ihracatçılar için büyük bir kolaylıktır.

GS1 Barkodları Sadece E-Ticaret İçin Değil, İhracatın Tüm Süreçleri İçin Nasıl Kullanabilirsiniz?

Bu çok kritik bir noktadır.

GS1 barkodlarını yalnızca Trendyol, Hepsiburada veya Amazon için değil; uluslararası tedarik zincirinin tamamı için kullanabilirsiniz.

GS1 barkodlarının ihracatta kullanıldığı alanlar:

✔ Perakende Rafları

Dünyadaki tüm kasalar GS1 standardı ile çalışır.

✔ Gümrük ve Depo Yönetimi

GS1 kodları olmadan ürün kabulü yapılmaz.

✔ Lojistik Operasyonları

Palet, koli, konteyner için SSCC kodları kullanılır.

✔ Gıda ve Sağlık Sektörlerinde İzlenebilirlik

Dünya genelindeki regülasyonlar GS1 tabanlıdır.

✔ E-ihracat ve Marketplaces

Walmart, eBay, Allegro, Kaufland, Cdiscount vb.

Kısacası GS1 barkodları ihracat yapan bir işletmenin tüm iş modelinin temelini oluşturur.

GS1 GTIN Almanın Yolları: Tekli GTIN vs Firma Prefix

GS1 işletmelere iki seçenek sunar ve ihracat hedeflerinize göre doğru modeli seçmek önemlidir.

1. Tekli GTIN Lisansı

• Uygun maliyetlidir
• Başlangıç seviyesindeki ihracatçılara göre ideal
• Tek ürün veya çok az ürün sunan işletmeler için yeterlidir

2. GS1 Firma Prefix (Company Prefix)

Prefix, yüzlerce hatta binlerce GTIN oluşturabileceğiniz bir firma kodudur.
Bu model özellikle ihracata odaklanan KOBİ’ler için uzun vadede çok daha kârlıdır.

Avantajları:

• Global lojistik kodları (SSCC) oluşturabilirsiniz
• GLN oluşturup depo/şube adreslerinizi global sistemde tanımlayabilirsiniz
• Büyük zincir perakendecilere teklif verirken profesyonellik sağlar
• Aynı prefix ile tüm ürün ailelerinizi yönetirsiniz
• İhracat büyüdükçe GTIN maliyeti düşer

Kısacası prefix, ihracatta büyümeyi hedefleyen işletmeler için en doğru yatırımdır.

GS1 DataHub: Profesyonel Ürün Tanımlama Yönetimi

GS1 üyelerine verilen DataHub, ürün tanımlama süreçlerini kolaylaştıran bir platformdur.

DataHub ile neler yapabilirsiniz?

• GTIN oluşturabilirsiniz
• Barkod görseli indirebilirsiniz
• Kullanılmış ve kullanılmamış GTIN’leri takip edebilirsiniz
• Ürün portföyünüzü sistematik olarak yönetebilirsiniz
• İhracat dosyalarınızda sunulacak barkod belgelerini kolayca hazırlayabilirsiniz

Yani DataHub, ihracat yapan işletmeler için operasyonel yükü büyük ölçüde hafifletir.

GS1 Barkodu Kullanmayan İhracatçıların Karşılaştığı Sorunlar

Aşağıdaki problemler Türk KOBİ’lerinin en sık yaşadığı durumlardır:

• Ürünlerin yurt dışında kabul edilmemesi
• Zincir marketlere teklif verememek
• Lojistik depolama süreçlerinde ürünün geri çevrilmesi
• Global tedarik zincirlerinde sistem uyumsuzluğu
• Barkod doğrulama sırasında ret alınması
• GTIN sahteciliği nedeniyle ürünün bloke edilmesi

Bu nedenle ihracatçı her işletmenin GS1 barkod sistemine geçmesi kritik öneme sahiptir.

GS1 Barkodlarının İhracata Sağladığı Ana Faydalar

1. Global Pazar Uyumluluğu

Ürünleriniz dünyanın her yerinde kabul görür.

2. Lojistik Maliyetlerini Düşürür

Depolama ve dağıtım süreçleri hızlanır.

3. Tedarik Zinciri Şeffaflığı

İzlenebilirlik sağlar; gıda ve sağlık sektörlerinde zorunludur.

4. Global Markalaşma

Profesyonel ürün kimliği güven verir.

5. Çok kanallı ihracat

E-ticaret + distribütör + zincir market + toptan satış aynı standartla yönetebilirsiniz.

Ek Kaynaklar

• E-ihracat Nasıl Yapılır Rehberi
• İhracatta Ürün Konumlandırma ve Markalaşma
• E-İhracat Destekleri Nedir?
• GS1 Türkiye Resmi Sitesi
• GS1 Global

SSS – GS1 Barkod ve İhracat Hakkında En Çok Sorulan Sorular

1. GS1 barkodları sadece e-ticaret için mi kullanılır?

Hayır, GS1 barkodları lojistikten perakendeye kadar tüm global tedarik zincirinde kullanılır.

2. İhracatta GTIN zorunlu mu?

Çoğu ülke ve perakende zinciri için evet, GTIN olmadan ürün kabul edilmez.

3. Tekli GTIN mi yoksa prefix mi almalıyım?

Uzun vadede ihracat planlıyorsanız prefix çok daha avantajlıdır.

4. GS1 barkodları tüm ülkelerde geçerli mi?

Evet. GS1, dünya çapında kullanılan tek resmi standarttır.

5. Sahte/ucuz barkod kullanırsam ne olur?

Ürünleriniz geri çevrilebilir, yani tedarik zinciri uyumsuzluğu yaşayabilirsiniz ve markanız zarar görür.