İhracatta Kümelenme Destekleri: UR-GE ve HİSER Projeleriyle Rekabeti Güce Dönüştürmek

İhracatta kümelenme destekleri, Türkiye’nin ihracat vizyonunda firmaları güçlendiren, rekabeti işbirliğine dönüştüren en stratejik mekanizmalardan biridir. Bu desteklerin merkezinde yer alan UR-GE (Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi) ve HİSER (Hizmet Sektöründe Rekabetçiliğin Artırılması) projeleri, ihracatçı firmaların birlikte büyümesini sağlar.

Baz Girişim olarak misyonumuz, Türk KOBİ’lerinin hem bireysel hem de toplu ihracat kapasitesini artırarak, sürdürülebilir bir şekilde global pazarlarda yer almasını desteklemektir.
Bu yazıda, UR-GE ve HİSER projelerinin işleyişini, kimlerin yararlanabileceğini, sağladığı avantajları ve kümelenme kültürünün neden geleceğin ihracat modeli olduğunu adım adım inceleyeceğiz.

Kümelenme Nedir, İhracatta Neden Bu Kadar Önemli?

Kümelenme; aynı değer zincirinde yer alan firmaların, üniversitelerin, kamu kurumlarının ve sivil toplum kuruluşlarının işbirliği yaparak ortak bir hedef doğrultusunda çalışmasıdır.

İhracatta kümelenme destekleri, bireysel çabalarla ulaşılamayacak global fırsatları, ortak güç ve ortak akılla mümkün kılar.
Bu sistemde firmalar “rakip” değil, rekabet içinde işbirliği yapan paydaşlar (co-opetition) haline gelir.

Kümelenme sayesinde firmalar:

• Pazar araştırması ve tanıtım maliyetlerini paylaşır,
• Bilgi havuzu oluşturur,
• Eğitim ve danışmanlık hizmetlerine toplu erişim sağlar,
• Devlet desteklerinden yüksek oranlarda yararlanır.

UR-GE ve HİSER Projelerinin Temel Farkı

UR-GE ve HİSER, Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen iki ana kümelenme desteğidir.

Bu projeler, ihtiyaç analizi, eğitim-danışmanlık, yurt dışı tanıtım ve alım heyeti gibi bileşenlerle 3 yıl boyunca desteklenir.

👉 Ticaret Heyetleriyle İhracat yayınımızda, bu desteklerin saha uygulamalarını inceleyebilirsiniz.

🧩 UR-GE Projesinin 4 Temel Bacağı

UR-GE projeleri dört güçlü prensip üzerine kuruludur:

1. İhracat Odaklılık

Projenin temel amacı, firmaların ihracat kapasitesini artırmaktır.

2. Proje Bazlı Yaklaşım

Destekler, bir kerelik hibe değil; planlı, izlenebilir bir proje kapsamında verilir.

3. Kümelenme ve İşbirliği

Aynı sektördeki firmalar birlikte hareket eder. Üniversiteler, kamu kurumları ve danışmanlar sürece dahil olur.

4. İhtiyaca Göre Esneklik (Tailor-Made Yaklaşım)

Her kümenin ihtiyaçları farklıdır. Bu nedenle her proje, “terzi usulü” olarak tasarlanır.

🧱 UR-GE Süreci Nasıl İşler?

İhracatta kümelenme destekleri kapsamında bir UR-GE projesi şu adımlarla ilerler:

1. İşbirliği kuruluşu belirlenir:
   Projeyi ticaret odası, ihracatçı birliği veya sektörel dernek yürütür.
2. İhtiyaç analizi yapılır:
   Alanında uzman danışmanlık şirketleri veya üniversiteler firmaların güçlü ve zayıf yönlerini tespit eder.
3. Eylem planı hazırlanır:
   Eğitim, danışmanlık, tanıtım ve B2B etkinlikleri içeren bir yol haritası oluşturulur.
4. Bakanlığa başvuru yapılır:
   Ticaret Bakanlığı projeyi onayladıktan sonra destek süreci başlar.
5. İzleme ve raporlama:
   Proje boyunca ilerleme değerlendirilir ve başarı oranı ölçülür.

🎓 Eğitim, Danışmanlık ve Teknik Destekler

UR-GE projelerinde firmaların ihtiyaçlarına göre çeşitli eğitim ve danışmanlık hizmetleri sağlanır:

• Dış ticaret istihbaratı ve hedef pazar analizi
• Uluslararası pazarlama ve marka konumlandırma
• Kurumsallaşma ve insan kaynakları yönetimi
• Dijital dönüşüm ve ihracat süreçlerinde otomasyon

Bu eğitimler sayesinde firmalar hem iç pazarda hem global arenada rekabet gücünü artırır.

👉 İhracat Destekleri Rehberi yazımızda bu hizmetlerin detaylarını bulabilirsiniz.

Yurt Dışı Tanıtım ve Alım Heyeti Programları

UR-GE projelerinin en güçlü tarafı, yurt dışı tanıtım ve B2B eşleştirme faaliyetleridir.
Projeye katılan firmalar, hedef pazarlarda ortak tanıtım yapabilir, sanal veya fiziksel ticaret heyetleri düzenleyebilir.

Bu faaliyetlere örnekler:

• Ortak web sitesi veya dijital katalog hazırlama
• Fuar katılımı ve tanıtım videoları
• Alıcı firmaları Türkiye’ye davet ederek üretim tesislerini gezdirmek (alım heyeti desteği)
• Sanal B2B toplantılar ve online tanıtım etkinlikleri

Bu sayede kümelenmeye dahil firmalar, tek başına erişemeyecekleri global alıcılara ulaşabilir.

UR-GE Projelerinde İstihdam Desteği

Ticaret Bakanlığı, UR-GE projelerinde firmalara özel iki küme uzmanı istihdam edilmesini teşvik eder.
Bu uzmanlar, projenin yürütülmesi, doğru pazar araştırmasının yapılması ve firmaların doğru müşterilerle eşleşmesi için çalışır.

Bu pozisyonların maaş giderleri %75 oranında desteklenir.
Yani firmalar, ihracat operasyonlarını profesyonelleştirirken ek mali yük altına girmez.

Türkiye’de İşbirliği Kültürü ve “Co-opetition” Yaklaşımı

UR-GE’nin en önemli katkılarından biri, Türkiye’de işbirliği kültürünü geliştirmesidir.
Firmalar, aynı sektörde rakip olsalar bile “birlikte büyüme” anlayışıyla hareket ederler.

“Rekabet içinde işbirliği” – yani co-opetition – kavramı, ihracatta sürdürülebilir büyümenin anahtarıdır.

Ortak bilgi havuzları oluşturmak, birlikte pazar araştırması yapmak ve kaynakları paylaşmak, firmaların hem verimliliğini hem de global güvenilirliğini artırır.

Sonuç: Kümelenme ile Rekabeti Güce Dönüştürmek

Sonuç olarak ihracatta kümelenme destekleri, bireysel değil kolektif başarıyı merkeze alır.
UR-GE ve HİSER projeleri sayesinde:

• KOBİ’ler global pazarlara organize biçimde açılır,
• Eğitim, danışmanlık ve tanıtım maliyetleri azalır,
• Yeni alıcılarla doğrudan bağlantı kurulur,
• Türkiye’nin ihracat kapasitesi sürdürülebilir şekilde büyür.

Baz Girişim, ihracat odaklı tüm projelerde Türk firmalarına rehberlik etmeye devam ediyor.
👉 Daha fazla bilgi için quinteriq.online adresini ziyaret edin.

🔗 Dış Kaynaklar ve Kanallar

• Ticaret Bakanlığı UR-GE Sayfası
• Baz Girişim YouTube Kanalı
• Baz Girişim LinkedIn Sayfası

❓ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. İhracatta kümelenme destekleri nedir?
Firmaların işbirliği içinde oluşturduğu UR-GE ve HİSER projeleri kapsamında verilen devlet destekleridir.

2. UR-GE projesine kimler başvurabilir?
İhracatçı birlikleri, ticaret ve sanayi odaları, sektörel dernekler veya organize sanayi bölgeleri başvurabilir.

3. UR-GE ve HİSER projelerinde destek oranı nedir?
Eğitim, danışmanlık, tanıtım ve istihdam giderlerinin %70–75’i devlet tarafından karşılanır.

4. UR-GE projesi ne kadar sürer?
Genellikle 3 yıl sürer, performansa bağlı olarak uzatılabilir.

5. UR-GE projeleri bireysel mi toplu mu yürütülür?
Toplu (kümelenme) yapısında yürütülür. En az 8 firmanın bir araya gelmesi gerekir.